{
    "title": "Mantar Çeşitleri",
    "image": "https://www.cesitleri.gen.tr/images/Mantar-Cesitleri-55359.jpg",
    "date": "19.01.2024 22:17:34",
    "author": "Arzu Doğan",
    "article": [
        {
            "article": "<b>Mantar çeşitleri</b> hayvan ve bitki gurubuna dahil olmayan, kendine has bir gruptur. Hareket edemeyişleri onları hayvan grubundan çıkarırken, klorofillerinin olmayışı ise bitki olmadıklarını gösterir. Üremelerini sporlarla ya da tomurcuklanma ile yaparlar. Hayatta kalabilmek için ihtiyaç duydukları besin maddelerini dışarıdan alan canlılardır. Mantarlar için sabit bir şekil söz konusu değildir. Mantarlar mayalanma işleminde çok eskiden beri kullanılmıştır. Nemli ortamlarda geliştikleri için genellikle yağmur yağdıktan sonra daha fazla görülürler. Fırıncılıkta, alkollü içki yapımında, bazı ilaç sanayinde ve bazı peynir türlerinin yapımında kullanıldığı bilinmektedir.</div><div><br></div><div><b>Mantar çeşitleri nelerdir?</b></div><div><br></div><div><b>Şapkalı mantarlar;</b> kökü olmayan şemsiyeye benzeyen tepe kısımları yüzünden bu isimle bilinirler. Üremelerini özel bir yapıları vardır, rüzgârlar sayesinde çevreye dağılırlar. Gelişmelerinin önemli kısmını toprağın altında gerçekleştirdikleri için uzun süre fark edilemezler. Diğer mantarlar gibi bu mantar çeşidi de nemli, yağmurlu havada hızlı bir şekilde çoğalır. Genellikle yağmur sonrası ormanlarda ve bahçelerde görülür. İlk başlarda mercimek tanesi kadardır ancak 5 gün gibi kısa bir sürede iyice gelişip büyürler. Bu mantarlar bulundukları ortamlardaki çürümüş bitki ve canlı artıkları ile beslenirler. Şapkalı mantarların besin değerleri çok yüksektir. Zehirli türlerinin olduğu unutulmamalıdır.</div><div><br></div><div><b>Küf mantarları;</b> gözle görülmeyecek kadar küçük, çok hücreli canlılardır. Yapıları küçük borucuklardan meydana gelir. Uygun ortam bulduklarında eşeysiz olarak çoğalıp kısa sürede yayılırlar. Organik artıkları çürüterek kendilerine besin olarak kullanıp yaşarlar. Açık kalmış yiyeceklerin üzerinde oluşur. Peynir, ekmek, salça gibi gıdalarda, uygun koşulları bulduklarında onları çürüterek üzerilerinde beyaz veya renkli tabakalar oluştururlar. Çok hızlı çoğalarak yiyeceklerin üzerini kaplarlar. Banyolarda, ıslak kalan çamaşırlarda, bodrumlarda çok fazla görülmesinin nedeni bu mantarların nemli, sıcak ve karanlık mekanları çok sevmelerinden kaynaklanır. Çok çeşitlidir. Ancak hepsi hastalık yapmaz bazı çeşitleri alerjiye neden olabilir. Bu tür küf mantarları genellikle sonbahar zamanında solunum yoluyla alınarak alerjik astıma, alerjik nezleye neden olabilirler.</div><div><br></div><div><b>Maya mantarları;</b> hayvan dokularında, insan vücudunda, sulu bütün ortamlarda yaşayabilen mantarlardır. İnsan vücudunda nemli bölgelerde çok görülür. Genellikle bebek popsunda, aşırı kilolu olanlarda, su ile çok fazla uğraşanlarda, hamilelerde, bahçe işleriyle uğraşanlarda, aşırı terleyenler de ve antibiyotik kullanan bazı kişilerde maya mantarları daha fazla görülür. Eşeyli ve eşeysiz üreyebilir. Bazıları meyvelerin bitki öz suyunda bazıları toprakta ve böceklerde bulunurlar. İnsan vücudunda bulunduğu zaman bulunduğu bölgede kızarıklık, kaşıntı, pullanmalar ve akıntılar yaparak kendini belli ederler. Birtakım gıdaların mayalanmasında kullanılır. Şarap gibi bira gibi alkollü içeceklerin yapımı, hamur mayalama, peynir yapımı bu gıdaların başında yer alır.</div><div><br></div><div><b>Enfeksiyon yaratan mantarlar;</b> deri yoluyla, solunum yoluyla insan vücuduna yerleşerek hızla çoğalıp hastalık yapan mantarlardır. Enfeksiyon mantarları uygun ortamı bulduklarında faaliyete geçip hastalığa sebep olurlar, hatta hayati tehlike yaratacak boyutlara ulaşabilirler. Enfeksiyon yaratan mantar, insan vücuduna bulaştığı zaman içiçe geçen halkalar halinde su dolu kabartılar şeklinde görülür. Mantarlar oldukça bulaşıcı hastalıklardır. Cilt kuru tutularak, çoraplar, iç çamaşırları her gün değiştirilerek, kişisel temizlik kurallarına uyarak basit tedbirlerle korunmak mümkündür. Bu nedenle spor tesislerinde, havuzlarda, hamamlarda, okullarda, toplu spor yapılan salonlarda, abdest hanelerde, bulaşması oldukça kolaydır. Böyle bir durumla karşı karşıya kalındığında muhakkak bir dermatoloğa gidilmelidir.</div><div><br></div><div><b>Enfeksiyon yaratan mantar çeşitleri</b></div><div><ul><li><b>İnterdigital tip;</b> bu tip mantar hastalıkları, özellikle el ve ayak parmak aralarında görülür. Tedavi edilmeyip ilerlerse yaraların açılmasına neden olarak başka bakteriyel hastalıkların oluşmasına zemin hazırlar.</li><li><b>Kronik hiperkeratotik;</b> tip genellikle ayak topuklarında ince beyaz çizgiler şeklinde görülür.</li><li><b>Veziküler tip;</b> küçük küçük kabarcıklar olarak görülür bu kabarcıkları içleri suludur eğer patlarsa yaraların açılmasına neden olur. Bu tip mantarlar temasla çok çabuk bulaşırlar.</li></ul></div><div><b>Kültür mantarları</b> çok zengin protein kaynağı olan ve kontrollü yetiştirildiği için zehirleme tehlikesi olmayan <b>mantar çeşitleri</b> arasındadır. Son zamanlarda üretimi oldukça artmıştır. Özel tahta kaplara çürümüş bitki atıkları ile gübre hazırlanarak doldurulur ve nemli ortam sağlanarak 18-20 derece sıcaklığında buğulama yöntemiyle yetiştirilir. Kapların üzeri gazete kâğıtlarıyla kapatılıp gazete kâğıtlarının sürekli nemli kalması sağlanır. Direk sulanmaz birkaç gün sonra iğne gibi mantarlar çıkmaya başlar yeterli büyüklüğe ulaştığında toplanır kültür mantarları kendi ortamında yetişmeyen uygun şartlar sağlanarak kontrollü bir şekilde yetiştirilen mantarlardır.</div>"
        }
    ]
}