Harita Çeşitleri
Harita Çeşitleri, Harita, yeryüzünde matematiksel formüller kullanılarak belirli oranlarda küçültülmüş renk ve özel işaretlerle bir düzlem üzerine çizilmiş taslaklardır. Hiçbir amacı olmadan harita çizilmez. Haritalar insanların kullanım amacına göre farklılıklar gösterir. Hangi amaçla, nerede, nasıl kullanılacağına dair bizlere imkân sağlar.
Günlük yaşantımızda bizlere bu imkân ve kolaylık sağlayan harita çeşitleri ölçeklerine ve kullanım amaçlarına göre ikiye ayrılır. Bu haritaları sırasıyla açıklayalım.
Ölçeklerine Göre Harita Çeşitleri- Büyük Ölçekli Haritalar; 1/500.000 ve 1/200.000 arası haritalar büyük ölçekli haritalar grubuna girer. En ince ayrıntısına kadar tüm detayları gösteren harita çeşitleridir.
- Özellikleri; ölçeğin paydasindaki sayılar daima küçüktür. Buna bağlı olarak küçültme oranları da azdır. Ayrıntılı, ince detaylı bilgiler verir. Hata oranı en az olan haritadır. İzohipsler arası değerler azdır. Büyük ölçekli olsa da gerçekte çizimin yapıldığı gerçek alan küçüktür. Küçük ölçekli haritalara kıyasen aynı alanı gösterirken, haritanın boyutu büyüktür.
- Küçük Ölçekli Haritalar; 1/500.000'den küçük haritalar küçük ölçekli haritalar grubuna girer. Bu tür ölçekli haritalarda asla ayrıntıya yer verilmez. Küçük ölçekli haritalar bir araya getirilerek büyük atlaslar oluşturulmuştur. Dünya haritaları da yine aynı metotla yapılmıştır.
- Özellikleri; ölçeğin paydasındaki sayılar daima büyüktür.
Buna bağlı olarak küçültme oranları da fazladır. Ayrıntı çok azdır. Öyle kapsamlı bilgiler vermez. Sadece özelliklerini gösterir. Ölçekten dolayı hata oranı en fazla olan haritalardır. İzohipsler arası değerler fazladır. Çizimi yapılan küçük bölge, gerçekte geniş bir alana sahiptir. Aynı alanı göstermesine rağmen, küçük ölçekli haritalara kıyasen harita alanı küçüktür.
- Orta Ölçekli Haritalar; 1/200.000 ve 1/500.000 ölçek arası olan harita grubudur. Normal bir değerde ayrıntı verir.
Kullanım Amaçlarına Göre Harita Çeşitleri
Fiziki Haritalar; dünyanın fiziksel özelliklerini gösteren harita çeşitleri arasındadır. Yeryüzünün yer şekillerini, iklimini, toprağını, bitki örtüsünü, denizlerini, akarsuların akışlarını v. S gösteren haritalardır.
Özellikleri; eş yükselti eğrileri bulunur. Yükselti ve derinlik bulmak amaçlı kullanılır. Eğim hesaplarında kullanılır. Bir bölgenin profilini çıkartma da gerçek alan hesapları ortaya çıkartma da düzlük ve dağlık alanları göstermede kullanılır. En önemli özelliği bu haritalarda yeryüzü şekillerini ayırt etmek kolaydır.
Ekonomik ve Beşeri Haritalar; nüfus dağılımını, ekonomik ve kültürel etkinlikleri, yer üstü kaynakların dağılışını, yer altı kaynakların dağılışını ve özelliklerini gösteren haritalardır.
İdari ve Siyasi Haritalar; il, ilçe, köy, mahalle, cadde, mezra sınırlarını yani idari bölünmeleri gösteren haritalardır.
Özel Haritalar; akla gelecek herhangi bir konu amaçlı hazırlanmış haritalardır. Herhangi bir alanın toprak ürünlerini, jeolojisini, iklim bölgeleri, bitki örtüsü, yükseklik, basınç, rüzgâr, nem, yağış, ulaşım yolları, dağların uzantısı, turistik alanlar v. B özellikleri gösteren haritalardır. Bu haritalar, genellikle Uzman ekipler tarafından, sadece kendileri için hazırlanan ve bir tek kendilerinin okuyabildiği harita çeşitleri arasındadır. Bu haritalar; - Ekonomi Haritaları
- Araziden Faydalanma ve Yararlanma Haritaları
- Hidrografya Haritaları
- İzoterm Haritalar
- Nüfus Haritaları
- Jeoformoloji Haritalar
- Toprak Haritalar
Her harita, kullanım amacına göre farklılık gösterdiği için bu harita çeşitleri kişilere kolaylık sağlamaktadır. Bu haritaların insanların ihtiyaçlarına göre hazırlandığı unutulmamalıdır.
20.01.2024 03:39:28
Harita Çeşitleri ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
