Nem çeşitleri, atmosferin troposfer katmanında bulunan su buharına nem denir. Nem Higrometre denilen alet ile ölçülür. Yeryüzünde nemin kaynağı yer üstü suları, yer altı suları ve bitkilerin terlemesi ile oluşan sulardır. Bu sular buharlaşır ve atmosfere gider belirli koşullar oluşunca tekrar atmosfere yağmur, kar, dolu, kırç, kırağı, şeklinde yeryüzüne dönerler.
Atmosferdeki nemliliğin dağılışını etkileyen unsurlar buharlaşma, sıcaklık, yükseklik, basınçtır.
Nem çeşitleri
Mutlak nem; Havanın içinde var olan nem miktarının gram olarak ifadesidir. Sıcaklık arttıkça mutlak nemde artar.
- Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe mutlak nem artar.
- Denizlerden kara içlerine gidildikçe mutlak nem azalır.
- Büyük su kütlelerinin olduğu yerlerde mutlak nem fazla olur.
- Su kütlesi ile sıcaklığın fazla olması buharlaşmayı arttıracağı için mutlak nemi de artırır.
- Mutlak nemin Türkiye'de en fazla olduğu yerler Akdeniz kıyılarıdır.
- Ülkemiz kıyılarında mutlak nemi en az olan yer Karadeniz kıyılarıdır. (Enleme bağlı sıcaklıkların düşük olduğu için)
Mutlak nem halk arasında nem diye ifade edilir. Örneğin, Antalya'da deniz kıyısında yaşayan insanlar nemin fazlalığından şikâyet ederler. Aslında fazla olarak hissedilen mutlak nemdir. Mutlak nemin fazlalığı insan vücudunun hissettiği sıcaklığı artırır.
Maksimum nem; Havanın belli bir sıcaklıkta bulundurabileceği en yüksek nem miktarıdır.
Sıcaklık ile maksimum nem arasında doğru orantı vardır.
Sıcaklık artarsa maksimum nem (Havanın nem taşıma kapasitesi) artar. Sıcaklık azalırsa maksimum nem azalır.
- Maksimum nem yazın sıcaklığı en yüksek, en sıcak olan Güneydoğu Anadolu bölgesindedir.
- Maksimum nemin yazın en düşük olduğu bölüm ise yazın en serin olan Erzurum-Kars bölümüdür.
- Maksimum nem yükselti ile ters orantılıdır.
Bağıl nem; Herhangi bir sıcaklıkta havanın mutlak neminin maksimum nemine oranıdır. Diğer bir ifade ile bağıl nem, havanın yüzdelik ifade ile doluluğunu gösterir.
- Bağıl nemin %100 olması demek yağış olacağı havanın neme doyduğu anlamına gelir.
- Mutlak nem ile bağıl nem birbirine eşit olursa bağıl nem %100 olur.
- Sıcaklık ile bağıl nem ters orantılıdır.
- Yıl boyunca bağıl nem değerlerinin en yüksek olduğu yer en çok yağış alan Rize ve çevresidir. Rize'de bağıl nemin en yüksek olmasının nedeni; sıcaklığın enlemden dolayı düşük olması ve deniz kenarında olasından dolayı mutlak nemin fazla olması.
- Bağıl nem yüksel olursa nem açığı az olur.
- Bağıl nem düşük olursa nem açığı fazla olur.
- Yazın bağıl nem değerlerinin en düşük olduğu yer Güneydoğu Anadolu bölgemizdir. Bunun nedeni ise sıcaklığın yüksek olması ve karasallığın etkisiyle mutlak nemin az olmasıdır.
Bağıl nem= (Mutlak nem/ maksimum nem)*100 formülü ile bulunur.
Örnek; 20 derecelik bir hava kütlesinin en fazla taşıyabileceği nem miktarı 60 gr. 'dır. Bu hava kütlesinin 15 gr nem var ise bu durumda havanın bağıl nem oranı yüzde kaçtır.?
Bağıl nem=(15/60)*100=%25 bağıl nem bulunur.
Nem çeşitlerini üç bölümde incelemiş olduk. Nem, yağış oluşumu için en önemli faktördür.
