Ağrı Çeşitleri
Ağrı, vücudumuzda farklı sistemlerin bulunması nedeniyle çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. Genellikle ağrının başladığı organa veya bölgeye göre isimlendirilir. Ağrı, doku nekrozu veya hasarı sırasında ortaya çıkan, vücudu uyarıp harekete geçmesini sağlayan sinir sisteminin hayati bir fonksiyonudur. Bu nedenle ağrı, bir korunma mekanizması olarak tanımlanabilir.
Ağrı çeşitleri kişiye göre değişiklik gösterebilir ve ayrıca koşullara göre de farklılık gösteren bir duygulanım şeklidir. Ağrı çeşitleri beşe ayrılmaktadır. Bunlar: nosiseptif ağrı, nöropatik ağrı, deafferentasyon ağrısı, reaktif ağrı ve psikosomatik ağrı. Beyin ve iç organ parankimasında ağrı reseptörleri bulunmamaktadır. Fakat arter duvarları, periton, plevra, dura mater ve diğer bağ dokusu bulunan yerlerde ağrı reseptörleri mevcuttur. Bu reseptörlerin bulunduğu yerlerde ağrı çeşitleri meydana gelir.
- Nosiseptif Ağrı: Özellikle serbest halde bulunan sinir uçlarının ihva ettiği ağrı reseptörlerinin uyarılması sonucu ortaya çıkan ağrı çeşididir. Bu ağrılar deri, iskelet kası, eklemler, bağ dokusu ve fasiyalardan kaynaklı olabilir. Somatik sinirlerden kaynaklı ağrılar aniden ortaya çıkar ve keskin ağrılardır. Sinir köklerinin yayılım bölgelerinde ya da periferik sinirler boyunca algılanır. Bu ağrılar, iç organlar hariç diğer tüm vücut bölgelerinde ortaya çıkabilir.
- Visseral Ağrı: İç organlarda ortaya çıkan ağrı çeşididir. Karaciğer, akciğer ve böbrek gibi organlar bu sınıfa dahil değildir çünkü bu organların parankim hücreleri ağrıya hassas değildir. Bu ağrılar başka bölgelere yayılma özelliği gösterir ve motor ve otonom reflekslerle ortaya çıkar; yani ağrının yanı sıra bulantı ve kusma da görülmektedir. Visseral ağrı her zaman doku harabiyetine neden olmaz.
- Psikosomatik Ağrı: Psikolojik ve psikososyal sorunların arttığı dönemlerde ortaya çıkan ağrı çeşididir. Bu ağrı çeşidi bazen hastalar tarafından ilgi ve dikkat çekmek amacıyla kullanılabilir. Çeşitli ekonomik, kişisel ve toplumsal sorunlar ağrı şeklinde ortaya çıkar ve hasta bunu kullanarak toplumun dikkatini çekmeyi düşünebilir. Buna somatizasyon denir.
- Yansıyan Ağrı: Organlardan gelen otonom aferentlerin arka boynuzdaki somatik ağrı yolu aracılığıyla taşınması sonucu, buradaki somatik sinirler innerve edilir. Böylece innerve olan sinirler ağrıyı cilde doğru taşır ve bu bölgede de ağrı oluşur.
Ağrı Çeşitlerinin Çalışma Mekanizması
- Periferden kortekse kadar uzanan ağrıya neden olan uyaranlar, sinapslar ile birbirine ileten üç ana sensoriyel sinir grubu meydana getirir. Bunlar: primer duyusal nöron (Birinci nöron), spinal nöron (İkinci nöron) ve talamokortikal projeksiyon nöron (Üçüncü nöron).
- İlk olarak primer duyusal nöronlar nosiseptif ve nosiseptif olmayan bilgileri periferden medulla spinalis denilen bölgeye taşır. Primer duyusal aferent içeren liflerin periferik kısımları deri, subkutan doku, periost, eklem kapsülü, kaslar, adventisya, plevra ve periton bölgelerinde toplanmıştır. Ayrıca bunlar, nosiseptif olmayan sinirlerdir.
- Transdüksiyon: Sinirlerin sensoriyel uçlarından alınan uyaranın, elektriksel aktiviteye dönüştüğü basamaktır.
- Transmisyon: Nosiseptif yolla algılanan uyarıların, duyusal sinir aracılığı ile üst sinir merkezine iletilmesidir.
- Modülasyon: Ağrılı uyaranlar medulla spinalis'te değişir ve üst merkezlere iletilir.
|
Vefika
23 Temmuz 2024 SalıNosiseptif ağrı neden bu kadar keskin ve ani? Özellikle sinir köklerinin yayılım bölgelerinde bu ağrıların daha fazla hissedilmesi normal mi?
Cevap yazAdmin
23 Temmuz 2024 SalıVefika, nosiseptif ağrı genellikle dokulara zarar veren bir uyarıcıdan kaynaklanır ve bu nedenle keskin ve ani bir şekilde hissedilir. Bu tür ağrılar, vücudun zarar gördüğü veya tehdit altında olduğu durumlarda hızlı bir şekilde tepki vermesini sağlar. Sinir köklerinin yayılım bölgelerinde ağrıların daha fazla hissedilmesi normaldir çünkü bu bölgeler sinirlerin yoğun olduğu alanlardır ve bu da ağrı sinyallerinin daha yoğun ve net bir şekilde algılanmasına neden olur. Özetle, vücudun kendini koruma mekanizması olarak bu tür ağrılar daha belirgin ve hızlı bir şekilde hissedilir.