Bitkilerde kökün ana görevi, bitkinin toprağa bağlanmasını sağlamak ve su, mineral ve vitamin gibi maddelerin bitkinin üst kısımlarına iletilmesini sağlamaktır. Kökler, yer çekimine karşı yönelme yapan bir sistem olarak bilinir. Yapısında yaprak bulunmaz ve klorofil pigmenti içermediğinden fotosentez yapamazlar. Bu nedenle, besinlerini topraktan veya gövde ve yaprakların fotosentez yapması sonucu elde ederler. Kök yüzeyini örten tabaka, çok ince yapıda olan epidermistir. Stoma ve tüy yapıları bulunmaz ve dış çeperinde su kaybını önleyen kutikula tabakası yer almaz. Ayrıca, bitkiyi toprağa bağlamanın yanı sıra, bitkiye diklik ve desteklik sağlar. Kök Bölümleri Ana Kök: Tohumun çimlenmesiyle meydana gelen kısımdır. Her bitkide bir tane ana kök bulunur. Bitkiyi toprağa bağlayarak, toprağın derin kısımlarına inip yer çekiminin etkisiyle kökün uzamasını sağlar. Yan Kök: Bitkinin toprak kısmından çıkmasını engeller. Toprakta kökün yayılmasını sağlayarak kökün sıkı bir şekilde toprağa bağlanmasını ve daha fazla miktarda su ve mineral alınmasını sağlar. Emici Kök: Yan köklerin üzerinde bulunan ince tüy yapılarıdır. Kökün toprakla temas yüzeyini artırarak daha fazla miktarda su ve mineral alınmasını sağlar. Aynı zamanda emici tüyler, asit yapıda olan maddeler salgılayarak kökün önüne çıkan taş ve kaya gibi yapıların erimesini sağlar. Böylelikle kök uzaması gerçekleşir. Saçak Kök: Ana kökü gelişmemiş olan bitkilerin gövdesinden çok sayıda yan kök çıkar ve bu köklerin boy ve uzunlukları hemen hemen aynıdır. Genellikle tek yıllık otsu veya odunsu bitkilerde bulunur. Çim, buğday, arpa, pırasa, ıspanak gibi bitkiler buna örnektir. Saçak kök, bitkinin toprağa sürtünerek aşınmasını önleyen yapıdır. Bu kök sistemine sahip bitkiler, aşınmanın fazla olmadığı çıplak alanlarda yetişir. Kazık Kök: Bu kök sisteminde bir tane ana kök bulunur ve boyuna uzanmıştır. Çevresinde çok sayıda yan kök bulunur. Genellikle çift çenekli ve çok yıllık bitkilerde, ağaçlarda bulunur. Armut, elma, şeftali, kiraz ağaçları buna örnektir. Bu kök yapısı, besin depoladığı için genellikle etli yapıdadır. Buna en iyi örnek ise havuçtur. Depo Kök: Ana kök oldukça gelişmiştir. Adından da anlaşılacağı gibi depolama görevi üstlenmiş kök yapısıdır. Yan kök yapıları ana kökten çıkmış ve oldukça ince yapıdadır. Şeker pancarı, turp ve patates buna örnektir. |