Elektriklenme, nötr bir cismin başka bir cisimden elektron alması veya başka bir cisme elektron vermesi durumudur. Bu süreçte elektron transferi gerçekleşir, ancak protonlar hareket etmez. Elektriklenme, günlük yaşamda sıkça karşılaşılan bir olgudur. Örneğin, yağmur yüklü bulutların birbirine sürtünmesi veya bir metal cisme dokunduğumuzda elektriklenme meydana gelir. Sürtünme ile Elektriklenmeİki nötr cisim birbirine sürtündüğünde elektriklenme olur. Bu durumda, bir cisimden diğerine elektron transferi gerçekleşir. Elektron veren cisim pozitif yüke sahip olurken, elektron alan cisim negatif yüke sahip olur. Bu durum, yüklerin dengesizliği nedeniyle elektriklenme oluşturur. Örneğin, ebonit çubuğu yünlü bir kazakla sürttüğümüzde, ebonit çubuğa negatif yükler geçer. Bu durumda ebonit çubuk negatif yükle yüklenirken, kazak pozitif yükle yüklenir. Aynı şekilde, cam çubuğu ipekli bir kumaşa sürttüğümüzde, cam çubuk pozitif yükle, kumaş ise negatif yükle yüklenir. Dokunma ile ElektriklenmeDokunma ile elektriklenme, nötr iki cismin birbirine dokunması ile meydana gelir. Eğer iki cisim de özdeş ise, yükler eşit olarak paylaşılır. Bu durumda son yük işaretleri aynı olur ve yük miktarında herhangi bir değişiklik olmaz. Örneğin, pozitif yüklü bir cisim nötr bir cisme dokunduğunda, nötr cisim pozitif yükle yüklenir. Benzer şekilde, negatif yüklü bir cisim nötr bir cisme dokunduğunda, nötr cisim negatif yükle yüklenir. Etki ile ElektriklenmeEtki ile elektriklenme, yüklü bir cismin başka bir cisme dokunmadan yakınlaştırılmasıyla meydana gelir. Bu durumda, yüklü cisim diğer cisme bir etki uygular ve elektriklenme oluşur. Etki ile elektriklenme geçici bir durumdur ve cisimler birbirinden uzaklaştırıldığında etkisi ortadan kalkar. Örneğin, pozitif yüklü bir cismi nötr bir cisme yaklaştırdığımızda, nötr cismin negatif yüklü kısımları pozitif yüklü cisme doğru çekilir ve cismin diğer kısmı pozitif yükle yüklenir. Aynı cins yüklü cisimler birbirini iterken zıt yükler birbirini çeker. Bu temel prensip, elektriklenmenin anlaşılmasında önemli bir rol oynar.
|
Yağmurlu bir günde, bulutların birbirine sürtünmesi sonucu elektriklenme olayı nasıl gerçekleşir? Bu durumda bulutların yüklü hale gelmesi ne anlama gelir?
Cevap yazSevgili Acem,
Bulutların birbirine sürtünmesi sonucu elektriklenme olayı, atmosferdeki su damlacıkları ve buz kristallerinin hareketi ile oluşur. Bu hareket sırasında, bulutların içindeki parçacıklar birbirine çarpar ve sürtünür. Bu çarpışma ve sürtünme, negatif ve pozitif yüklerin ayrışmasına neden olur. Sonuç olarak, bulutların bazı bölgeleri negatif, diğer bölgeleri ise pozitif yüklü hale gelir.
Bulutların yüklü hale gelmesi, atmosferde elektriksel potansiyel farkının oluşması anlamına gelir. Bu potansiyel fark, yeterince büyük olduğunda yıldırım olarak bilinen elektrik boşalmasına neden olabilir. Yıldırım, bu yüklerin dengelenmesi için bulutlar arasında veya bulut ile yer arasında gerçekleşir.
Sevgilerle,