İltihaplı romatizma çeşitleri nelerdir ve nasıl ayırt edilir?

İltihaplı romatizma, eklem ve dokularda iltihaplanma ile karakterize olan bir grup hastalığı ifade eder. Bu hastalıklar, bağışıklık sistemi ile ilişkili bozukluklar sonucu ortaya çıkar ve genellikle kronik bir seyir gösterir. İltihaplı romatizma türleri, etiyolojileri, belirtileri ve tedavi yaklaşımları açısından farklılık gösterir. Bu makalede, iltihaplı romatizma çeşitleri ve bunların ayırt edici özellikleri üzerinde durulacaktır.

Romatoid artrit, en yaygın iltihaplı romatizma türlerinden biridir ve genellikle simetrik eklem tutulumuyla karakterizedir. Belirtileri arasında şunlar bulunur:

• Eklem ağrısı ve şişlik
• Sabah sertliği
• Yorgunluk ve halsizlik
• Fiziksel aktiviteyle artan ağrı

Romatoid artrit, genellikle parmak eklemlerinden başlar ve zamanla diğer eklemlere yayılabilir. Tanısı, fizik muayene, kan testleri (örn. RF, anti-CCP antikorları) ve görüntüleme yöntemleri ile konulmaktadır.

Ankilozan spondilit, genellikle omurga ve sakroiliak eklemleri etkileyen bir iltihaplı romatizma türüdür. Özellikle genç erkeklerde daha sık görülür. Belirtileri arasında:

• Bel ağrısı ve hareket kısıtlılığı
• Gece ağrıları
• Postür değişiklikleri

Tanı, klinik bulgular, görüntüleme yöntemleri (örn. MR) ve HLA-B27 testi ile konulmaktadır.

Psoriatik artrit, psoriasis (sedef hastalığı) ile ilişkili iltihaplı bir eklem hastalığıdır. Hem eklemleri hem de ciltteki psoriatik lezyonları etkileyebilir. Belirtileri:

• Eklem ağrısı ve şişlik
• Ciltte pullanma ve kırmızı lekeler
• Tırnak değişiklikleri (örn. tırnak kalınlaşması, çökme)

Tanısı, cilt bulguları ve eklem bulgularının değerlendirilmesi ile yapılmaktadır.

Reaktif artrit, genellikle bir enfeksiyondan sonra ortaya çıkan eklem iltihabıdır. Genellikle ürogenital veya gastrointestinal enfeksiyonlardan sonra gelişir. Belirtileri:

• Eklem ağrısı ve şişlik
• Konjunktivit (göz iltihabı)
• Üriner semptomlar

Tanısı, hastanın geçmişi ve fizik muayene ile birlikte enfeksiyon ile ilgili testler ile konulmaktadır.

Juvenil idiyopatik artrit, 16 yaşından önce başlayan ve bilinmeyen bir nedene bağlı olarak gelişen eklem iltihabıdır. Belirtileri:

• Eklem ağrısı ve şişlik
• Sabah sertliği
• Gelişme geriliği

Tanısı, çocuk hekimi veya romatolog tarafından klinik bulgular ve laboratuvar testleri ile yapılmaktadır.

İltihaplı romatizma çeşitleri, farklı etiyolojileri ve klinik özellikleri ile birbirlerinden ayrılmaktadır. Hastalıkların doğru bir şekilde tanınması, uygun tedavi yöntemlerinin belirlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Romatizma hastalıkları genellikle kronik seyirli olup, yaşam kalitesini etkileyebilir. Bu nedenle, erken tanı ve tedavi süreçleri, hastaların yaşam kalitesini artırmakta kritik rol oynamaktadır.

İltihaplı romatizma ile ilgili olarak, hastaların yaşam tarzı değişiklikleri, fizik tedavi ve egzersiz programları gibi destekleyici tedavi yöntemlerine de yönlendirilmesi önemlidir. Ayrıca, psikolojik destek ve hastaların bilgilendirilmesi, hastalıkla başa çıkmada yardımcı olabilir.