Herpes çeşitleri nelerdir ve hangi belirtileri gösterir?

Herpes, genellikle "uçuk" veya "genital herpes" olarak bilinen, herpes simpleks virüsünün (HSV) neden olduğu bir enfeksiyondur. İki ana herpes simpleks virüsü türü vardır: HSV-1 ve HSV-2. Her ikisi de benzer belirtilere yol açabilir, ancak genellikle farklı bölgeleri etkiler. Aşağıda herpes çeşitleri ve yaygın belirtileri detaylı olarak açıklanmıştır.

HSV-1 genellikle oral herpes olarak adlandırılır ve ağız çevresinde, dudaklarda veya yüzde uçuklara neden olur. Ancak, oral seks yoluyla genital bölgeye de bulaşabilir. Belirtileri şunları içerir:

• Ağız çevresinde, dudaklarda veya yüzde kaşıntı, yanma veya karıncalanma hissi.
• Kırmızı, ağrılı kabarcıklar veya yaralar (uçuklar) oluşumu; bunlar patlayarak kabuklanabilir.
• Ateş, halsizlik veya baş ağrısı gibi genel semptomlar (özellikle ilk enfeksiyonda).
• Nadiren, göz enfeksiyonları (herpetik keratit) gibi komplikasyonlar görülebilir.

Belirtiler genellikle 2-3 hafta içinde kendiliğinden geçer, ancak virüs vücutta kalır ve stres, hastalık veya güneşe maruz kalma gibi tetikleyicilerle tekrarlayabilir.

HSV-2 genellikle genital herpes ile ilişkilidir ve cinsel yolla bulaşır. Belirtileri şunları içerir:

• Genital bölgede, kalçalarda veya uyluklarda kaşıntı, ağrı veya karıncalanma.
• Küçük, ağrılı kabarcıklar veya ülserler oluşumu; bunlar patlayarak açık yaralara dönüşebilir.
• İdrar yaparken yanma veya ağrı (özellikle kadınlarda).
• Lenf bezlerinde şişme, ateş ve kas ağrıları gibi grip benzeri semptomlar (ilk enfeksiyonda daha yaygın).

İlk atak genellikle daha şiddetlidir ve 2-4 hafta sürebilir. Tekrarlayan ataklar daha hafif olma eğilimindedir ve sıklığı kişiye göre değişir.

Herpes simpleks dışında, herpes virüs ailesine ait diğer türler de vardır, ancak bunlar farklı hastalıklara neden olur. Örneğin:

• Varicella-zoster virüsü (VZV): Suçiçeği (ilk enfeksiyon) ve zona (tekrarlayan enfeksiyon) hastalıklarına yol açar. Belirtileri arasında döküntüler, kaşıntı ve ağrı bulunur.
• Epstein-Barr virüsü (EBV): Enfeksiyöz mononükleoza (öpücük hastalığı) neden olur ve belirtileri ateş, boğaz ağrısı ve lenf bezlerinde şişme içerir.
• İnsan herpes virüsü 6 ve 7 (HHV-6/7): Roseola infantum gibi çocukluk hastalıklarına yol açar, belirtileri ateş ve döküntüdür.

Herpes enfeksiyonları, belirti göstermeden de bulaşabilir (asemptomatik taşıyıcılık). Tanı genellikle fizik muayene, laboratuvar testleri (örneğin, PCR veya kan testleri) ile konur. Tedavide antiviral ilaçlar kullanılır, bu ilaçlar belirtileri hafifletir ve atak sıklığını azaltır, ancak virüsü tamamen yok etmez. Korunma için cinsel ilişkide prezervatif kullanımı ve hijyen önlemleri önemlidir. Belirtiler şüphelendiğinde bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.