Çatılar, bir yapıyı dış etkenlerden koruyan önemli yapı elemanlarıdır. Bu etkenler arasında kar, yağmur, rüzgâr, soğuk ve sıcak gibi faktörler bulunur. Çatılar, yapının dayanıklılığı ve uzun ömürlülüğü açısından büyük öneme sahiptir. İşte çeşitli çatı çeşitleri ve özellikleri:

Çatılar yapılış şekillerine göre üç ana kategoriye ayrılır:

Sundurma çatılar, bir tarafa doğru eğimlidir. Maliyetleri düşüktür ve yapımı kolaydır. Genellikle kömürlükler ve garaj çatılarında tercih edilir.

Beşik çatılar, iki karşılıklı eğimli yüzeye sahiptir. Çatının ortasında bir duvar bulunur ve bu duvara "kalkan" denir.

Kırma çatılar, binanın kenar sayısı kadar eğimli yüzeylere sahip olan çatı türleridir.

Mansard çatılar, beşik ve kırma çatıların farklı eğimlerde bir araya gelmesiyle oluşur. Çatı kısımları depo veya başka amaçlarla kullanılmak istendiğinde, beşik çatının eğimli tarafları kırılıp kullanılabilir.

Fenerli çatılar, beşik ve sundurma tipi çatıların bir arada inşa edilmesiyle oluşur. Çatının dik taraflarına ahşap veya vasistaslı pencereler açılarak yapılır.

Kombine çatılar, çatı yüksekliğinin alçak olması istenen yapılarda sundurma çatı yüzeylerinin basamaklı olarak yapılmasıyla oluşur. Çatının orta kısmındaki dereye ortadan kenarlara doğru eğim verilerek suyun kolayca dışarıya akması sağlanır.

Testere dişli çatılar, geniş binaları çatıdan aydınlatma amacıyla yapılır. Farklı eğimleri olan yüzeylerin sırayla yan yana dizilmesiyle meydana gelir. Eğimi fazla olan taraf cam ile kaplanarak yapılır.

Kanatlı çatılar, iç içe geçen iki eğik yüzeyden oluşur. Beşik çatıya benzemektedir. Çatının iki yana bakan kısımlarına havalandırma ya da ışıklandırma pencereleri yapılır.

Kule çatılar, genellikle kare veya daire şeklindeki binaların çatılarında kullanılır. Çatı yüzeyleri bir noktada kavisli bir şekilde birleşir.

Kubbe çatılar, bir küre şeklinin ikiye kesilmiş parçası gibi yapılır. Genellikle dini yapılar ve anıtsal binalarda kullanılır.

Silindir çatılar, yatay şekildeki bir silindirin bir parçası gibi yapılan çatılardır. Bu tür çatılar, modern mimaride sıkça tercih edilmektedir.

Çatılar, yapının bulunduğu coğrafi konum, iklim şartları ve yapının kullanım amacına göre farklı malzemeler ve tekniklerle inşa edilir. Ahşap, betonarme ve çelik gibi malzemeler, çatıların dayanıklılığını ve ömrünü belirleyen önemli unsurlardır. Kar yükü, yağmur suyu drenajı ve rüzgâr şiddeti gibi faktörler de çatı tasarımında göz önünde bulundurulmalıdır.