Osmanlı Mutfağında Pilav Çeşitleri ve Yapılışları
Osmanlı mutfağı, pilavı sadece bir yan yemek olarak değil, başlı başına bir lezzet unsuru olarak kabul etmiştir. Pirinç, tereyağı ve çeşitli baharatlarla hazırlanan pilavlar, sarayda ve halk arasında büyük bir öneme sahipti. İşte Osmanlı döneminden günümüze ulaşan bazı önemli pilav çeşitleri ve temel yapılışları:
1. Sade Pilav (Tereyağlı Pilav)
Bu, Osmanlı mutfağının en temel pilavıdır ve diğer birçok pilavın da temelini oluşturur.
- Malzemeler: 1 su bardağı pirinç, 2 su bardağı su, 2 yemek kaşığı tereyağı, tuz.
- Yapılışı: Pirinç yıkanıp suda bekletilir. Tereyağı bir tencerede eritilir, pirinç eklenip kavrulur. Su ve tuz ilave edilerek kaynamaya bırakılır. Su çekilince kısık ateşte 10-15 dakika demlendirilir.
2. Nohutlu Pilav
Protein açısından zengin bu pilav, Osmanlı'da sıkça tüketilirdi.
- Malzemeler: 1 su bardağı pirinç, 1 su bardağı haşlanmış nohut, 2 su bardağı et suyu veya su, 2 yemek kaşığı tereyağı, tuz, karabiber.
- Yapılışı: Pirinç yıkanır ve tereyağında kavrulur. Haşlanmış nohut eklenip birkaç dakika daha kavrulur. Et suyu, tuz ve karabiber ilave edilerek pişirilir. Demlendikten sonra servis yapılır.
3. İç Pilav (İçli Pilav)
Özellikle bayramlarda ve özel günlerde yapılan, kuşbaşı et, baharatlar ve kuruyemişlerle zenginleştirilmiş bir pilavdır.
- Malzemeler: 1 su bardağı pirinç, 150 gr kuşbaşı kuzu eti, 1 soğan, 2 yemek kaşığı kuş üzümü, 2 yemek kaşığı çam fıstığı, 3 su bardağı et suyu, tereyağı, tuz, karabiber, tarçın.
- Yapılışı: Soğan tereyağında kavrulur, et eklenip pişirilir. Çam fıstığı ve kuş üzümü ilave edilip kavrulur. Pirinç eklenir, et suyu ve baharatlar konularak pilav pişirilir. Demlendikten sonra süslenerek servis edilir.
4. Özbek Pilavı
Orta Asya kökenli olan bu pilav, Osmanlı mutfağına adapte edilmiş ve havuç, et ve baharatlarla hazırlanmıştır.
- Malzemeler: 2 su bardağı pirinç, 500 gr kuzu eti (kuşbaşı), 2 adet havuç, 1 soğan, 4 su bardağı su, tereyağı, tuz, kimyon, karabiber.
- Yapılışı: Soğan ve et tereyağında kavrulur. Havuçlar rendelenip eklenir, pirinç ilave edilip kavrulur. Su ve baharatlar konularak kaynatılır, kısık ateşte suyu çekene kadar pişirilir ve demlendirilir.
5. Bademli Pilav
Saray mutfağında lüks bir pilav olarak bilinir, bademlerle zenginleştirilmiştir.
- Malzemeler: 1 su bardağı pirinç, 1/2 su bardağı badem (kabuksuz), 2 su bardağı tavuk suyu, 2 yemek kaşığı tereyağı, tuz.
- Yapılışı: Bademler hafifçe kavrulur. Pirinç tereyağında kavrulur, tavuk suyu ve tuz eklenip pişirilir. Pişmiş pilava kavrulmuş bademler karıştırılarak servis yapılır.
6. Meyveli Pilav
Tatlı ve tuzlu bir lezzet olan bu pilav, özellikle ramazan sofralarında tercih edilirdi.
- Malzemeler: 1 su bardağı pirinç, 1/4 su bardağı kuru kayısı, 1/4 su bardağı kuru üzüm, 2 su bardağı su, 2 yemek kaşığı tereyağı, tarçın, tuz, şeker (isteğe bağlı).
- Yapılışı: Pirinç yıkanıp tereyağında kavrulur. Doğranmış kayısı ve üzüm eklenir. Su, tuz ve baharatlar ilave edilerek pişirilir. Demlendikten sonra üzerine tarçın serpilerek servis edilir.
Genel Pilav Yapım İpuçları
Osmanlı pilavlarında başarılı olmak için şu noktalara dikkat edilmelidir:
- Pirinç iyice yıkanmalı ve suda bekletilerek nişastasından arındırılmalıdır.
- Tereyağı kullanımı pilava lezzet katar, kavurma işlemi pilavın tanelerinin ayrı olmasını sağlar.
- Su oranı genellikle 1: 2 (pirinç: su) şeklindedir, ancak et suyu kullanıldığında lezzet artar.
- Pilav piştikten sonra 10-15 dakika demlenmeye bırakılmalıdır.
Osmanlı pilavları, zengin malzeme çeşitliliği ve özenle hazırlanışlarıyla günümüzde hala popülerliğini korumaktadır. Bu tarifler, tarihin lezzetli bir yansıması olarak mutfaklarımızda yaşamaya devam etmektedir.
|
